Een interview met Jasper van Nes, advocaat en belastingadviseur bij VNNS Tax Legal. Als samenwerkingspartner van Mistral Legal deelt hij zijn fiscale kennis op Jouwovername.com.
“Fiscaliteit is voor mij instrumenteel: uiteindelijk gaat het bij overnames om iemand die een bedrijf wil verkopen of kopen. Ik schets de mogelijkheden, verzin creatieve dingen en laat weten wat de fiscale consequenties zijn van een bepaalde keuze; maar het is de ondernemer die kiest. Mijn insteek als belastingadviseur is praktisch, je moet het niet moeilijker maken dan nodig is.”
Jaspers werkwijze is weliswaar praktisch, maar dat betekent niet dat hij geen oog heeft voor de menselijke kant. Want elke overname is uniek, waarbij ook persoonlijke belangen, beweegredenen en emoties een rol spelen. Om een overname te laten lukken, moeten die emoties een weg vinden. In zo’n geval worden er persoonlijke keuzes gemaakt, waarbij Jasper helpt om deze fiscaal vorm te geven.
Voor Jouwovername.com deelt Jasper 5 fiscale aandachtspunten bij een overname. Meer tips van Jasper? Lees de blog ‘Is een overname met of zonder btw?’ en ‘Btw-perikelen bij een overname’.
1. Aankoopkosten
Bij een overname zijn veel partijen betrokken zoals adviseurs, advocaten, een notaris, accountants, misschien een bemiddelaar. Hoe zit het met de aftrekbaarheid van deze aan- en verkoopkosten?
Jasper: “Het uitgangspunt is dat deze kosten – en de btw daarop – niet aftrekbaar zijn. Maar soms zijn er mogelijkheden om ze wel (deels) aftrekbaar te maken. Dit vraagt om goede documentatie en duidelijke afspraken. Houd bij welke kosten specifiek zien op de aan- of verkoop. Sommige kosten, zoals die voor het verkrijgen van financiering, zijn namelijk wel aftrekbaar. Hetzelfde geldt soms ook voor de verkoopkosten die je hebt gemaakt voor een deal die alsnog afketst. Het loont echt om met een fiscalist om de tafel te gaan zitten.”
2. Deelnemingsvrijstelling
Jasper vertelt dat het de moeite waard is om als verkoper ruim op tijd voor een eventuele verkoop aandacht te besteden aan de structuur van de onderneming. De deelnemingsvrijstelling voorkomt dat de winst van een dochteronderneming dubbel wordt belast. Dan kan het heel interessant zijn om die aandelen vanuit een holding te verkopen: de winst blijft dan onbelast in de holding.
Ook voor kopers kan de deelnemingsvrijstelling interessant zijn. “Als je aandelen koopt, is het vaak prettig als de deelnemingsvrijstelling van toepassing is: want dan is het dividend onbelast en de toekomstige verkoopopbrengst ook. Fijn als de waarde stijgt! En denk je erover om activa over te nemen (waarbij deze vrijstelling niet geldt) of ga je misschien tóch voor de hele vennootschap zodat je deze vrijstelling kunt benutten? Zet met een fiscalist de voor- en nadelen op een rijtje; er is soms best een mouw aan te passen. ”
3. Compensabele verliezen
Het verlies van een bv in een bepaald jaar kan verrekend worden met winst uit het verleden of met toekomstige winst. Zo wordt voorkomen dat winst wordt belast die er per saldo niet is geweest. Bij een verkoop van de bv gaat deze verliescompensatie mee; dit vertegenwoordigt dus een bepaalde waarde.
Jasper: “Bij een overname moet je goed kijken hoe je dit vormgeeft. Zijn er openstaande verliezen en kun je die inderdaad verrekenen? Maak bij onduidelijkheid hierover goede afspraken. Neem een gezamenlijk standpunt in, bijvoorbeeld dat de verliezen compensabel zijn. En als dit niet zo blijkt te zijn, dat dit alsnog gevolgen heeft voor de verkoopprijs.”
“De waarde van compensabele verliezen is onderhandelbaar. De verkoper zal het volle pond willen, maar vraag je af of dit realistisch is. Hoeveel jaar staat de verliescompensatie nog open? Wat is de winstverwachting, kan de compensatie daadwerkelijk benut worden? Allemaal vragen die de waarde beïnvloeden.”
4. Wat koop je eigenlijk?
Relevant voor de prijs, en dus ook voor de fiscaliteit: wat koop je eigenlijk? Jasper noemt 2 voorbeelden uit de praktijk.
“Mensen staan er vaak niet bij stil dat vergunningen niet altijd overdraagbaar zijn. Een vergunning kan persoonsgebonden zijn en kun je onder nieuw recht misschien niet meer krijgen. Wat voor waarde geef je daaraan? Of kun je dit zo vormgeven dat de vergunning wel geëxploiteerd kan worden?”
“Bij een kleinschalige onderneming kan de persoon van de eigenaar heel belangrijk zijn, bijvoorbeeld voor de klanten. Wat als de voormalig eigenaar uit beeld verdwijnt na de overname: wat is de onderneming dan nog waard? En als de oud-eigenaar na de overname aanblijft: doe je dat via een managementovereenkomst, in loondienst of als zzp’er? Tegen welke beloning? Is dit in lijn met de beloning vóór de overname? Allemaal aspecten met een fiscale component.”
5. Wat doe je met de verkoopopbrengst?
Voor de verkoper is het goed om na te denken over de opbrengst: hoe kun je die fiscaal gunstig aanwenden?
Jasper: “Stel dat je een earn-out regeling hebt afgesproken. De koper betaalt een deel van de koopsom en als de afgesproken prognoses zich in de toekomst realiseren, betaalt hij het resterende deel. Voor een verkoper is het interessant om ervoor te zorgen dat hiervoor de deelnemingsvrijstelling geldt; de earn-out valt dan onder hetzelfde regime als de verkoop van een deelneming.”
“Wil je de opbrengst liever herinvesteren? Dan kun je mogelijk gebruikmaken van de herinvesteringsreserve; de winst schuift door en dit zorgt voor een uitstel van belasting.”
Jasper geeft aan dat de besteding van de verkoopopbrengst niet alleen fiscale aspecten kent, maar ook heel persoonlijk is. Wil je rentenieren of een nieuw avontuur beginnen? Iets om op tijd over na te denken en te bespreken met je accountant of belastingadviseur.
Tips voor koper en verkoper
Jasper: “Een koper adviseer ik om zich grondig te verdiepen in een onderneming. Welke fiscale keuzes zijn er gemaakt in het verleden? Zijn er achterstanden in de loonheffing of btw? En als een onderneming geen accountant heeft en er nooit een onderzoek van de Belastingdienst is geweest, kun je je afvragen wat de waarde van de cijfers überhaupt is. Een fiscaal due diligence onderzoek is dan zeker verstandig.”
Voor de verkoper is de belangrijkste tip van Jasper: begin op tijd! “Je hebt gerust 3 jaar vóór een eventuele overname nodig, als je alle opties wilt kunnen benutten en een goede transactie wilt neerzetten. Praat met je accountant, fiscalist en/of jurist en onderneem de nodige acties. Dat kun je dan ook gelijk meenemen in de verkoopprospectus. Kijk kritisch naar de structuur van je onderneming(en) en verbreek op tijd een eventuele fiscale eenheid. En als je zorgt dat de onderneming doorlopend verkoopklaar is, scheelt dat geld én vergroot je de kans op een hogere verkoopopbrengst.”